SIPUD PAY idi angged (time immemorial), nagpasar dagiti Bago iti naginad a dur-as idinto a karbenganda met ti agsagrap iti ad-adu pay nga inprastruktura a mangpasantak no di man mangitag-ay iti kinaasino ti tribu. Ket iti manamnama a pannakairiing manen ti pannakabukel ti baro a probinsia dagiti Bago, kasano ti tiansana nga agballigi tapno magun-od metten dagiti kakabsat nga agnaed kadagiti interior nga il-ili ti Ilocos Sur ti arapaapda a panagdur-as ti lugarda?
Nagtataripnong itay nabiit dagiti dadaulo manipud iti innem nga ili iti Kabagoan para iti pannakairiing manen ti isyo a baro a probinsia. Nakisinnarak ken nakikonsulta dagiti opisial ti ili ti Cervantes, San Emilio, Quirino, Gregorio del Pilar, Lidlidda ken Suyo iti maysa a diputado a maysa met a kameng ti tribu Bago. Impeksa dagitoy nga opisial ti kaririknada para iti panggep a panagbalbaliw.
Maipagarup a nakaipasan ti ili ti Cervantes iti maysa a resolusion a mangsupsuporta iti maysa a legislative measure para iti panagdur-as ti nasao a panggep. Manamnama a suroten dagiti dadduma pay nga ili daytoy a naiyussuat a panggep.
Buklen ti 19 nga il-ili ti maisingsingasing a mangbukel iti kabarbaro a probinsia ti Kabagoan. Malaksid kadagiti innem nga immuna a nainaganan, buklen ti Kabagoan dagiti 14 nga interior nga ili ti Ilocos Sur a pakairamanan ti Sugpon, Sigay, Alilem, Burgos, Banayoyo, Salcedo, Nagbukel ken Galimuyod; ti Sudipen ken Bagulin iti La Union; ken ti ili ti Tubo, Luba ken Villaviciosa iti Abra.
Segun iti diputado, a dina pay kayat ti mainaganan gapu iti kinasensitibo daytoy nga isyo, ti pannakaadda iti kabukbukodanda a representante iti Kongreso ti kasasaayatan amin a maragpat iti pannakabukel ti probinsia ti Kabagoan agsipud ta addanton mangtaming iti isasangpet dagiti inprastruktura iti lugar ken pannakapaadda iti kabukbukodanna a provincial officials a mangiwardas iti panagdur-as, ken pannakaadda iti kabukbukodan nga internal revenue allotment share a maysa kadagiti pagtaudan iti pundo no agbalin a maysa a probinsia.
Manamnama a maipila iti mabiit ti maysa a bill iti Kongreso para iti pannakabuangay ti kabarbaro a probinsia. Impatigmaan ketdi ti maysa nga agilinlinteg a tapno napigpigsa ti gutad ti arapaap, nasken ti ad-adu pay a resolusion dagiti ili a mangipaneknek iti sinseridad ken kinapasnekda tapno agtignay dagiti agpampanday iti linteg sadiay Kongreso.
Nasken ti regular a konsultasion ken panangilawlawag kadagiti amin nga il-ili a maseknan tapno maawatanda ti kaipapanan, kaimudingan ken panggep ti pannakabuangay ti kabarbaro a probinsia, kinuna met ti maysa a nangato nga opisial ti gobierno probinsial a maysa a kameng ti tribu Bago.
(Adda tuloyna)