MAILAGIP ita nga Abril 9, 2021 ti “Araw ng Kagitingan” ken ti kinamaingel dagiti bannuar ti pagilian idi sakupen dagiti Japanese Forces idi World War II.
Maipalagip ita a lawas ti kinatured ken kinatan-ok dagiti soldado a Pilipino ken Amerikano a nakigubat kadagiti Hapon iti nagduduma a paset ti Pilipinas tapno matignay dagiti umili a marubroban ti nasionalismo ken tarigagay a lumaban kadagiti gangganaet a mangsaksakup iti Pilipinas.
Kalaksidan iti gerra sadiay Europa iti nagbaetan dagiti NAZI ken Allied Forces, nagsaknap iti Asia Pacific ti World War II Kalpasan ti panangraut dagiti Japanese Air Forces iti Pilipinas idi parbangon ti Disiembre 7, 1941, sumagmamano nga oras kalpasan ti panangbombada iti Pearl Harbor, Hawaii, USA. Kadagita a panawen, sakup pay laeng idi ti Estados Unidos ti Pilipinas.
Indeklarar ni Commonwealth President Manuel Quezon nga “open city” ti Manila tapno malapdan ti pannakadadael ti siudad. Nagpaing da Quezon ken Bise Presidente Sergio Osmeña sadiay isla ti Corregidor. Nagsentro ti gerra sadiay Bataan Peninsula a nakirangetan dagiti nasurok a 75,000 a nagkadua a soldado ti Philippine Scout ken US Army kontra kadagiti Hapon.
Napilitan da Quezon ken Osmeña a nagpaing sadiay US idi agpeggaden ti seguridadda. Nagturong met ni Gen. Dpuglas MacArthur, Allied Forces iti Pacific idi Marso 11. 1942 sadiay Australia.
Nabati ni Major Gen. Edward King ken dagiti pasurotna a nangdepender iti Bataan. Gapu iti kaadun dagiti Pilipino ken Amerikano a nasugatan, kapsut, bisin, sakit ken panagkirangen iti bala, napilitanda a simmuko kadagiti Hapon idi Abril 9, 1942.
Napasamak ti nakaal-alingaget a “Death March” manipud Bataan, nagnagna dagiti simmuko a Pilipino agingga sadiay San Fernando, Pampanga, sa dagiti nakalasat ket naibaludda iti concentration camp sadiay Capas, Tarlac.
Kalpasan ti “Fall of Bataan,” simmuko met dagiti Pilipino ken Amerikano sadiay Corregidor idi Mayo 6, 1942, ket sinakupen dagiti Hapon ti Pilipinas.
Kabayatan ti Japanese Occupation, adu a maingel a Pilipino dagiti nagbalin a gerilia a nagtultuloy a nakiranget kadagiti kabusor a gangganaet aginggana iti idadateng ti puersa ni MacArthur.
Kalpasan ti panagballigi dagiti Pilipino ken Amerikano iti Bessang Pass iti Cervantes, Ilocos Sur idi Hunio 1945, kimmapsut ti puersa dagiti Hapon a gapu ti pannakapaksiatda ken isusuko ti Japanese Forces Commander General Tomoyuki Yamashita idi Setiembre 3, 1945 sadiay Camp John Hay, Baguio.
Ita nga Abril 9, 2021, mailagip ti maika-79 nga anibersario ti irurukma dagiti nagkadua a Pilipino ken Amerikano kadagiti Japanese Forces sadiay Bataan, saan a gapu tapno taginayonen ti pannakapaay, ngem tapno mapatured dagiti Pilipino a nangitultuloy a manglaban kadagiti nabileg a ganggannaet a mangsakup iti Pilipinas.
Nasken dayta ta iti agdama ket saanen a malagip ken matulad dagiti Pilipino ti katan-okan a sakripisio dagiti nakiranget kadagiti ganggannaet tapno magun-od ti wayawaya. Agarin ti buteng kadagiti adu a Pilipino a sumkad kadagiti ganggannaet a mangsaksakup iti teritorio ti pagilian. Iyanninaw dayta ti pagtaktakderan dagiti nangato a lider ti Pilipinas iti panangsakup ti China kadagiti paset ti West Philippine Sea.
Uray indeklaran ti International Tribunal idi 2016 a paset ti Exclusive Economic Zone dagiti sinakup ti China a nagaramidanda iti artipisial nga isla ken kadagiti military facilities, ket agtultuloy ti panangdappatda iti kabaybayan a paset ti Pilipinas.
Agamak met ni Presidente Rodrigo Duterte a mangkompronta kadagiti Chinese officials ta agbuteng nga agtinnag iti gubat ti susik iti West Philippine Sea gapu ti kinabileg ti China ken kinakapsut ti Pilipinas. Ipatpatengkenna a nasinged a gayyem ti Pilipinas ti China. Idaydayawnana pay ti Chinese government gapu kadagiti donasionda a bakuna kontra Coronavirus 2019.
Kinompirmaanen ti Department of National Defense ti kaadda dagiti nasurok a 200 a Chinese maritime vessels iti San Julian Reef idi Marso 7, 2021. Kas ti sigud, pinaglibakan ti Beijing a Chinese militia vessels dagiti adda iti San Julian Reef. Inrasonda a mangngalapda a nagpaing iti dayta a lugar gapu iti dakes a panawen.
Saan a maulbod dagiti ladawan nga imparang ti DND a nakasaysayaat ti panawen kabayatan ti kaadda dagiti adu a Chinese vessels iti dayta a lugar. Indariragen ni Defense Secretary Delfin Lorenzana a nasken a pumanaw dagiti Chinese vessels iti teritorio ti Pilipinas. Immandaren ni Armed Forces of the Philippines Chief of Staff General Cirilito Sobejana ti pannakai-deploy dagiti barko ti Philippine Navy iti West Philippine Sea.
Nasken a malapdan ti ar-aramiden ti China iti Julian Felipe Reef ta posible a maipada iti inaramidda iti Mischief Reef idi 1995 nga idi un-unana ket nagbangonda laeng kadagiti pagpaingan kano dagiti mangngalap no masalawanda ti bagyo. Nagangayanna, pinagbalinda dayta a lugar a naval and air bases ti China iti las-ud ti teritorio ti Pilipinas.
Nagipilan ni Foreign Affairs Secretary Teodoro Locsin Jr. iti diplomatic protest kontra China. Impalgakna a panawenen a tubgaren ti gobierno ti panangsakup ti China kadagiti teritorio ti Pilipinas, ken irupiren ti desision ti International Tribunal. Impasingkedna nga awan ti pagbutngan ta adda ti Mutual Defense Treaty ti Pilipinas ken US a mangobligar iti US Government a tumulong kadagiti Pilipino no atakaren ti China ti pagilian. Ita nga Araw ng Kagitingan, ibiag koma dagiti Pilipino ti kinamaingel a manglaban kadagiti ganggannaet a mangsakup ti Pilipinas.