“ADDA kanon positibo iti bayrus ditoy ilitayo,” impasungad ni Manong Erning. Nadanonnakami iti sango ti kantinada ken ni Manang Isang.
Konsehal ditoy barangaymi nga Ammupay ni Manong Erning. Maikadua a terminonan.
“Agpayso?” napabullad ni Manang Isang a manarimaan a manglaklako kaniak iti sangaserbesa a manteka.
“Ania adiay, manong?” kasla met nakangngeg a tuleng ni Maa’m Ayzel. Kassangpetna a naggapu iti pagadalan. Kaisarsardengna laeng ti Mio a motrsiklona. Agkaparaanganda kada Manong Erning.
“Addan nakobid ditoy ilitayo, mam,” insungbat ni Manong Erning.
“Manangngaasi a Dios,” nanguros pay ni Ma’am Ayzel. “Asino? Tagaano? LSI kadi, manong?” pinagsasarunonan ti nagsaludsod. Locally Stranded Individual ti kayatna a sawen iti dayta LSI. Ammok ta managbuyaak iti damdamag.
Intugaw ni Manong Erning iti bangkito iti sidiran ti kantina. “Saanda nga imbaga ti kinataona, mam,” kinuna ni Manong Erning. “Ngem maysa kano nga LSI.”
“Uray, a, barok,” imballaet ni Apong Anton a kaduak itay a gumatgatang, “no nagdiretso iti kwarantin pasiliti ti ilitayo idi sumangpet?” Intugawna iti sango ni Manong Erning.
“Dayta ngarud ti rigatna, apong,” inngilangil ni Manong Erning. “Simmangpet a naggapu iti sabali a probinsia ngem di man laeng nagkwarantin.”
“Kasano a nakalusot iti tsekpoint, manong?” ni manen Ma’am Ayzel. Rimmuar a dagus iti balayda apaman a naipanna dagiti ramitna.
“Segun iti report, mam, rabii a simmangpet. Ngem saanda a limmasat iti pannakaruangan ti ilitayo. Simrek ti naglugannanna kadagiti liplipit.”
Napangilangil manen ni Ma’am Ayzel. “Mangirurumen a kalugaran!” immisugsogna.
“Yanna ngaruden dayta a nagpositibo?” inamad ni Anti Binnang a nakadanon iti topikomi.
“Pinag-home quarantine-dan, anti,” insungbat ni Manong Erning. “Asymptomatic ngamin.”
RABII. Patangan met iti balay ti umuna a kaso ti nagpositibo iti COVID-19 iti ilimi.
“Delikado itan ti mapmapan idiay ili, baket,” kinuna ni tatang. “Saantayo nga ammo no asino dagiti nakadendenna dayta a nagpositibo.”
“Wen ngarud, lakay,” inyayon ni nanang. “Iti aglima bulanen a kaadda dayta a bayrus iti pagiliantayo, ita laeng nga adda nagpositibo ditoy.”
“Dayta ngamin pannakapalubos nga agawid dagiti naistranded a kalugarantayo ti nangloko, baket. Kitaem, a. Nabayag nga awan ti biktima iti probinsiatayo. Isu a nawayatayo latta bassit nga aggunggunay. Ngem idi napalugodanen dagiti elesay nga agawid, ditan ti nangrugian ti panagadu ti kaso iti probinsia. Sa ita, addan iti ilitayo!”
“Nasaomon, lakay. No di ket mulimol met a maysa dayta lidertayo a nangikalukag iti panagawid dagiti elesay, a!”
“Ti la sasawenyo, nanang,” inyatipa ni Manang Judy nga inaunaanmi nga uppat nga agkakabsat. “Mulimol, kunkunayo ketdin. No kasuandakayo dita…”
“Agpayso met!” impetteng ni nanang. “Adda koma ngarud biktima ditoy yantayo no di gapu iti dayta a programana dayta sunggo a lider?”
“Nakarokayo met, nanang.”
“Ibagbagak la ti adda a kaririknak.”
“Ala, husto dayta,” imballaet met la ni tatang.
“Kasano ngarud itan, tatang?” kinunak.
“Agannadtayo, a, barok,” insungbatna. “Isu a kitaem a kanayon dagita dua nga addim. Baka no ti la pappapananda. Ditayo ammo no asino ti makapulpulapolda.”
Linuktak ti Facebook-ko. Ay, ket ti umuna a kaso ti bayrus ti agkaralabas iti wall-ko.
Awan serserbi ti panagbantayyo! Nakastreken ti bayrus! Lord, save us!
Napasardengak a nag-scroll idi adda mabasak a post ni Ma’am Ayzel: Kasano itan, kailian, adda metten kasotayo ti COVID-19 iti ilitayo?
Addan duapulo dagiti nagkomento. Bin-ig a pammabasol iti biktima:
Mangirurumen a kalugaran! Apay a di nagdiretso iti quarantine facility idi sumangpet? Rantana ti mangidadanes dayta ta apay a naglibas a simrek iti ilitayo? Napan kano pay gayamen nakisugal iti natayan? Saan laeng a dayta. Nakibertdi pay, a! Pordios! Nagpamakan kano pay! Sinarsarungkaranna kano pay dagiti dati a kaklase ken barkadana!
A nakisaksakayan ni Ma’am Ayzel: Dina la pinampanunot dagiti mabalin a maakaranna. No adda koma utekna, saan a naglibas a simrek iti ilitayo. Nagdiretso koma iti quarantine facility. Wenno nag-home quarantine koma pay laeng sakbay a naglastog a nagwarawara!
Natnagen iti kalendario ni Ma’am Ayzel. Adda met kupikopna a kinalasbang ngem awan pay nobiona. Mabuteng sa dagiti babbaro iti lugarmi nga agarem kenkuana. Kasano met ngamin, adda ugalina a managuyaw.
Ken ti pay nadlawak kenkuana, sipud inawatna ti friend request-ko, nalaing a makisawsaw iti isyu. Makidindinniskutir iti social media. Koma no maipanggep kadagiti paspasamak iti pagilian. Ngem saan met. Naglaing pay a pumasagid.
Naimbag laengen ta nalpasakon iti elementaria idi maka-homebased nga agisuro. Baka adu met nga unget koma ti nalak-amko. Damagko a ‘terror’ ti awagda kenkuana iti damo a nagisuruanna.
Kinapudnona, dildillawen da Angkel Dinan ken Anti Osang ti ugali ni Ma’am Ayzel. Saan koma kano a kasta ta kababain. Mimmesmestraan kano a makiap-apa iti FB.
“Ilablabanko laeng met ti side-ko,” sangkakunana kano met no kua. “No dika lumaban, ngalngalendaka, a, papang!” irasonna pay.
Duada laeng nga agkabsat da Ma’am Ayzel. Adda idiay kabisera ti probinsia ni Manong Dexter nga adienna. Agtrabaho iti maysa a pribado a klinika. Nurse ngamin daytoy.
Malem iti kabigatanna idi adda manen mabasak a baro a komento iti post ni Ma’am Ayzel:
Saantayo koma nga irurumen ti biktima. Saanna met a nagay-ayatan ti napasamakna. Ikararagtayo ketdi ti pannakalasatna iti daytoy a labanna.
A simmungbatan a dagus ni Ma’am Ayzel: Wen, saan a basol ti biktima ti kaadda ti bayrus kenkuana. Ngem dayta saanna a panangsurot iti health protocol, dayta ti biddutna. Nabayagen dayta a maibagbaga iti sibubukel a pagilian.
Adda manen nagkomento: saan a daytoy ti panawen ti pinagpipinnabasol. Agtitinnulongtayo ketdi a manglaban iti bayrus.
Sungbat ni Ma’am Ayzel: Nasayaat la unay dayta, kabsat. Agtitinnulontayo. Ngem kasano dayta, adda met manangirurumen a kalugarantayo! Kunam no asino a kalaingan a lusotanna ti tsekpoint. Sa kasla pay kalaingan nga agwarawara idi makasangpet!
Napangilangilak laengen.
AGMAKALAWAS ti napalabas. Negative kanon ti resuta ti baro a swab test ti biktima. Awan kano met ti nagpositibo kadagiti na-swab test a close contact-na.
Medio nakaangeskami amin. Saan payen a masapul ti quarantine pass no sumrek iti plasa. Ngem kaskasdi latta a nainget ti pannakabantay iti pagserkan ti ili.
Naklaatak iti dayta a malem. Insangpet a damag ni tatang ti panagpositibo kano iti bayrus ni Manong Dexter. Na-swab test idi makasangpet ditoy ilimi. Umay kano agbakasion biit ta kasangay ni Angkel Dinan iti umay a lawas.
Pagsayaatanna kano laeng, ta apaman a nakasangpet, nag-home quarantine a dagus. Ta siempre, kas maysa a health personnel, ammona ti annuroten.
Nupay kasta, iti panagwaras ti damag, adu manen a saosao ti naparnuay. Agsasanggalan.
Saan ngatan a nakateppel ni Ma’am Ayzel ket nag-post:
Saan a nagayatan ti kabsatko, kalugaran, ti pannakakkapetna iti bayrus. Maysa a nurse ket siempre, adu dagiti makapulpulapolna. Nupay kasano a panagannadna, dina met makita ti kalaban isu a dita a naalana ti sakit. Ditayo koma met a babalawen. Idatdatonna ti biagna iti inaldaw para kadagiti kakabsat nga addaan iti an-annayen. Saanna ngarud a kaikarian ti pananglais, panangirurumen ken panang-bully-tayo kenkuana. Agmaymaysatayo ketdi a mangikararag iti nadaras a panagimbagna… Napaisemak iti dayta a tonada ti post ni Ma’am Ayzel.