Kolum ni Danny Antalan
(Tuloyna)
Isuna ti kaunaan ken kakaisuna pay laeng a Hall of Famer iti Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature nga inawatna idi 2003. Ti Ilokano a nagbalin nga editor-in-chief ti Liwayway. Ken kakaisuna nga Ilokano a nangabak iti Centennial Literary Awards idi 1998 babaen ti sinuratna a Filipino Epic a napauluan ti “Candon” nga inisponsoran ti nasional a gobierno kas paset ti panangselebrarna iti sentenario ti panagwaywayas ti pagilian. Inawatna pay ti Pedro Bucaneg Award, ti kangatuan a pammadayaw ti Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilocano- Filipinas, nga ipapaayna kadagiti mannurat nga Ilokano ken dadduma pay a pammadayaw.
Ngem diak ammo no ammona, nga iti dayta a kaadu dagiti inabakna, ad-adu ti natignayna tapno makibiang iti lubong ti panagsuratan ti daniw ken sarita. Ad-adu ti inikkanna iti lapis tapno makibiangda iti lubong ti literatura. Dagiti dadduma, natignay kadagiti sinuratna a sarita. Dagiti dadduma, naguyugoy iti seminar-workshop ken taripnong a nagatendaranda a nagbalinanna kas lecturer. Dagiti dadduma, natignay iti panakisarsarita kaniana.
Diak ammo kadagiti dadduma, ngem kaniak a biang, saan a nalamuyot ti balikasna kadagiti sinuratko nga impakitak kaniana. Adda karitna kaniak. Epektibo kunak, ta kalpasan ti sumagmamano a tawen, makalamlamanok isunan kadagiti pasken a nakaimbitaran toy numo toy biang nga adda isuna. Inruarna ti matmaturog a genes ko iti kinamannuratko iti daytoy a gundaway.
Kanayon a dagiti kamannuratan ditoy Candon ti damdamagenna no kasdiay nga agkitakami. Kumkumustaenna ida.
Nangrugi iti Candon City ti panagtadem ti plumana. Adda arapaapna nga isagot koma iti ay-ayatenna nga ili. A maaddaan iti bibliotika (library) iti barangay Bagani a nakaikalian ti kadkaduana.
Wen, ta uray kasano kalatak ti naganna, dina malipatan ti pumasiar latta iti daga a nangilili kaniana. Nupay aggigianen idiay Paranaque City, adda latta dagiti gundaway a bisitaenna dagiti kakabagianna iti barrio a Bagani Campo.
Kinuna ni Nana Placida nga idi Abril 2012 ti naudi a panagsublina iti Bagani. Iti dayta a bulan ken tawen a naisayangkat ti GUMIL Conference idiay Bacnotan, La Union. Dayta nga aldaw ken kanito a malasin nga um-umbal isunan gapu iti sagubanit a simmalapon iti bagina.
Magmagnakami iti dayta a pangrabii, magna iti agarup sangagasut a metro nga agturong iti canteen tapno mangrabii iti maikadua a rabii ti konbension. Addakami iti tengnga ti dalan idi imbagana a nabannogen ken birokenna ti luganna. Ngem agsipud ta awan ti lugan, nagkuykuyogkami a nagna iti nabatbati a watiwat ti dalan iti akikid nga askaw, pagsarsaritaan ti kamannuratan iti Candon City.
Nasalun-aten idi nagkitakami idi Setiembre 2012, iti Palanca awarding. Naganaygayen a nakial-alamano kadagiti mannurat nga adda ditoy. “Mayaten, sir, ti salun-atmo?” imbagak. “Wen, gapgapuk ngamin iti ospital idi Abril,” kinunana. Impagarupko a talaga a mayaten ti salun-atna, nangruna ta mabasbasa payen ti nobelana iti Bannawag.
Ngem anian a kigtotko idi nadamagko a natayen ni Sir Rey Duque.
Mariknak ti ladingit ni Nana Placida iti dayta a kauman-umanko. Kinunana a kayatna unay a makita koman, daksanggasat ta adayo met ti Manila. Dida imbaga kaniana nga insigida ti napasamak. Naudi a nakitana idi Abril 2012; saan a nakabakasion idi paskua.
Ragsak laengen ni Nana Placida a kitkitaen dagiti dadduma a pammadayaw nga inyawid ti anakna ditoy balayda. Maragsakan no kasano kasayaatna kadagiti kakabsatna; iti maysa a pagteng nga addada iti sango ti dulangda, inbingayanna dagiti adingna ta dakdakkel ti bagina a kanen.
Nagasat ti Candon City ta naaddaan iti anak a nagrimat ken nabigbig iti lubong ti literatura. Nagasat ti Bagani-Ubbog ta karaman latta kadagiti sarita ken daniwna. Nagasat dagiti mannurat ken mannaniw a nakalanglangna ta naipaayanna ida iti pilosopia iti panagsuratan.
Ngem napanen ni Sir Rey Duque, nagkamengen iti GUMIL-Langit. Ket ammok nga aglalanglangda manen kadagiti immunan a nagbiahe a padana a mannurat. Agsasango ken agpapatangda no kasano a mainspirarda dagiti tattao ken umili nupay awandan ditoy rabaw ti daga.
Awanen ni Sir Rey, ngem sibibiag latta ti plumana.#