ANIA ti nutrision? Apay a
kasapulan iti biagtayo?
Kumadre, adtoy man ti nanumo a
pagawatak maipapan iti nutrision babaen kadagiti nabasbasak a libro.
Ti nutrision ti kadagupan amin a
mapasamak iti taraon nga ipapaunegtayo, ti panangkunnot ti bagitayo
kadagiti sustansia nga adda iti taraon a kankanentayo, ti
panangtulong dagitoy a sustansia iti panagdakkel, panangparegta,
panangpapigsa, panangted-salaknib kontra iti sakit, ken
panangsimpa/panangtarimaan kadagiti selula (cells) a nadadael bayat
ti panagtrabaho, panagay-ayam, panagsakit, panagpanunot ken no ania
pay ditan nga obratayo.
No agkurang wenno agsurok ti
sustansia ti taraon nga ipapauneg ti maysa a tao, makuna a
malnourished dayta a tao.
Kasapulan ngarud nga addaantayo
amin, nangruna dagiti inna nga addaan annak nga ubbing pay, iti
pamalpalatpatan wenno pannakaammo maipapan iti nutrision. Ngamin, no
nutrision kunatayo, taraon ken salun-at ti pagsasaritaan. Ta
agpannuray ti salun-attayo kadagiti taraon nga ipapaunegtayo.
Adda tallo a grupo ti taraon a
kasapulan ti bagi tapno agtalinaed ti kinasalun-at.
1.
Carbohydrates
(go foods). Taraon
a kasapulan tapno napigsatayo nga aggaraw ken mapagtalinaed ti pudot
iti bagitayo.
Ania dagiti
taraon nga addaan carbohydrates?
Kangrunaan a paggapuan daytoy a
sustansia ti innapuy, tinapay, mais, kamote, kamoteng kahoy, tugi,
kamangeg ken kaarngida a taraon; suman, puto, tupig ken kaarngida
met a taraon. Mairaman met ditoy ti tagapulot ken asukar; taba a
maala iti karne; ken lana a maala kadagiti mula kas iti niog, mani,
linga, mais ken dadduma pay a bukbukel.
2. Protina
(grow foods). Taraon
a kasapulan tapno matarimaan/masukatan wenno ma-repair dagiti
selula (cells) a madadael bayat iti panagtrabahotayo iti
inaldaw-aldaw. Kadagiti ubbing ken agtutubo, kasapulanda ti protina
iti panagdakkel/itatayagda. Daytoy ti kasapulan a taraon tapno
nabiskel dagiti masel iti bagi, ken natibker ken nawalat a tultulang.
(Adda
tuloyna)
