SARITA: Damo a panagukrad (Maikatlo a Paset)

Inwalinna dagiti nalidem a pampanunot ket nagpakusina. Timmako iti danum iti karamba sa imminum. Nabang-aran.

Nagpabanio. Rinugianna a labaan dagiti nagmurngan.

Nagsay-a idinto nga inya-muyna ti buok a nagagmuy iti mugingna. Dandanin mabatoganna ti anniniwanna. Maka-siniten ti darang ti init.

Inyangadna ti rupana idi makangeg iti danapeg. Da Aleta ken Angie, ti bakla a para make-up ni Mr. Arreola.

“Husto daytan, ‘Nang,” kinuna ni Aleta, “ta dikanto ket mapasublian.”

“Dandaniak malpasen,” insungbatna. “Adda papananyo?”

“Agpailikami, ‘Nang. Adda ‘panmi gatangen ken ni Angie.”

“Ikitkitam ta gayyemmo, Angie, wen?” kinuna ni Manang Espie.

“Dika agdanag, madir. Nakarkaroak pay ngem ni Jawo nga agguardia,” kinuna ni Angie sa naggarikgik.

“Mangaldawkaminton iti turo-turo, ‘Nang,” kinuna ni Aleta.

Nagtung-ed ni Manang Espie. Insursurotna ti panagkitana iti likudan ti anakna. Intalukatik ti panunotna: balasangen ni Aleta! Nasin-aw a kristal! Di pay namulitan! Saan a kas iti danum iti batia a mangrugin a lumitem gapu kadagiti rugit a dimket kadagiti pagan-anay.

Intag-ayna dagiti pagan-anay sana minira. Mantsa! Mureng! Babaen ti pananggelgel, mabalin a maikkat dagitoy. Ngem kasano a maak-kal dagiti mantsa ken mureng ti kinatao?

Binalnawanna dagiti aruaten. Imbalaybayna. Naginana iti bahay-kubo.

Nasaripatpatanna ti likudan ni Tonio nga immuneg iti kuarto da Margot. Nangegna ti panagtabbaaw ni Andrea.

Kalpasan ti tallupulo a minutos, nakasukaten a rimmuar da Margot ken Andrea. Saan a maipinta ti rupada.

“Papananyo?” inamad ni Manang Espie.

“Pinaayabannakami ni Kagawad,” kinuna ni Margot. “Adda kano sangailina!”

“Pesteng buhay ito!” nagtanupra ni Andrea.

Nagwingiwing ni Manang Espie. Daytoy ti rigatna kadagiti dadduma nga agtuturay ta no adda masapulda a babbai, agpaayabda lattan.

Abalbalay kadi laengen ti kayariganda? nakunana. Uray kasano ti kababada, addaanda met iti rikna ken kalintegan a masapul a raemen!

PINUNASAN ni Manang Espie ti nagkarmay a ling-et iti mugingna babaen ti gayadan ti kalawkalaw  a tisirtna. Rinugiananna a kupinen dagiti inakasna a labada.

Napatangwa idi bimtak manen ti katkatawa manipud iti paraangan. Itay pay la kalpasan ti pangaldaw nga agpipiningpining da Mitos, Lulu, Jackie ken Zita. Iti abay ti tallo-katukad a pagagdanan, nakailad ni Susette nga agbasbasa iti komiks.

Limmawag ti rupa ni Manang Espie. A, uray iti daytoy a lubong, apon met sagpaminsan ni ragsak. Uray kasano kanumo ti maysa a disso, saan kadi nga adda met kaibatoganna a langit?

Ngem naasut ti sennaay iti barukongna idi mataldiapanna da Digna ken Gigi a matmaturog iti suelo. Ditoy met ti nagturturoganna idi. Kastoy latta a buya. Adda pay dagiti parbangon a kasta unay ti bartekna ket ipalladawna lattan dagiti sapatosna, di payen agsukat no dadduma, sa agkurunikon iti suelo tapno rumidep iti uray apagbiit tapno addanto manen pamigsana a makitinnakunaynay kadagiti parokiano iti sabali manen a rabii.

Rinabii a kasta. Adda pay dagiti tiempo a kasla apro ti serbesa iti karabukobna ngem kapilitan nga uminom tapno adda laeng maporsientona.

Umkis ti riknana ngem kapilitan a sinursurona ti makirinnabak, makikinnatawa ken kumarinio uray no dina mairusok ti lalaki a mangitebol kenkuana. A, inlunlunodna dagiti din’ mabilang a rabii iti denna dagiti dinan matandaanan a lallaki a nangpadas a mangiwaksi iti dennana dagiti bukodda a parikut iti biag!

Nagalingag idi makangeg iti agsinsinnungbat a timek manipud iti kusina. Nailasinna da Malou ken Liezl. Rimmuar.

Nadatnganna nga agpengpengnget da Malou ken Liezl. Kasla awan aniaman nga agbuybuya da Lilibeth ken Dianne.

Naggubal dagiti dua. Rimmabaw ni Malou. Ginurnotna ti blusa ni Liezl. Nalukaisan ti barukong ti naud-udi.

“Anawaenyo ida!” kinuna ni Manang Espie.

“Hu, ba’am ida,” kinuna ketdi ni Lilibeth. “Maumadanto latta.”

Nagtinnulong da Manang Espie ken Susette a namagsina kadagiti dua.

“Ania ngamin ti nangrugian iti susikyo?” inamad ni Manang Espie.

“Saludsodem iti dayta a traidor!” intudo ni Liezl ni Malou.

“Basolko kadi no siak ti intebol ni Mike idi rabii?” inkalintegan ni Malou. “Losiangka ngaminen ket!”

“Sinulotmo! ‘Kinnam, am-ammoka! Awan delikadesam. Uray sino a lalaki, patulam! Puta!”

“Wen, akuek a putaak! inyingar ni Malou. “Ket sika, nadaluska kadi? Manon a lallaki ti nangiruar kenka, ala man?”

“Huston,” inyanawa ni Manang Espie. “Dikayo kadi mabain?”

“Saantayo kadin nga agindadalus,” nakuna ni Malou. “Agpaparistayo amin nga addaan mantsa! Putatayo amin!”

(Maigibusto)