Ti Pagsayaatan nga Itden ti Kamatis iti Salun-at

   Salaysay ni Christine Marie R. Versoza

(Umuna a paset)

 

Iti maysa nga online discussion, kapid, iti maysa nga Ilokano a website, nadakamat no ania ti husto, tamatis wenno kamatis? Makapasarimadeng met a saludsod, ingatona dagiti kiday, agmusiig, sa agpaliiw iti saritaan. Adda dagiti mangikalkalintegan iti balikas a tamatis nangruna dagiti taga Norte ta naggapu kano dayta iti balikas a tomato iti English, idinto ta dagiti dadduma ket agpannurayda lattan iti nakairuaman-nariingan a panangibalikas wenno iti popular a termino a kas iti Tagalog ken dadduma pay.

Whatever, ania la ketdin, kapid, saan? Uray ania ti pangawag kadaytan. Basta ti ammomi ket dakkel ti maitulong ti kamatis iti salun-at ti tao. Kastoy met laeng ti balakad ti kaarrubami a nasarawitwit a baket a ti panangiraman a kanayon ti kamatis iti taraon  ket lapdanna ti pannakaistrok ken lapdanna nga agramamaram ken kumaro ti sakit a prostate cancer kadagiti lallaki; uray kano agsidaka iti nataba a bagnet no nagsiwsiwka iti pinittak a kamatis, adayo a mapasamak dayta istrok.

Malagipko la ket ngarud, kapid, dagiti variety ti kamatis a paborito a ngarasngasen, lalo ‘tay aw-awaganda iti four sides, ta sumam-it ken natubbog; naimas a pagsiwsiwan iti uray ania a klase ti sidaen lalo no malaokan iti bugguong aramang—tay saan a naapgad a bugguong ken saan a nakoloran. Isuna laeng ta naglaka met nga aglusak daytoy a variety, saan a kas kadagiti Apollo variety nga uray abutenna ti tallo nga aldaw, dinto pay la aglusak; ngem dagiti kamatis iti Ilocos Sur a maaramid a ketsup ken tomato paste isuda ti agbayag kalpasan a napuros ta napupuskol dagiti ukisda.

Ngem no maipapan iti pagsiwsiwan, kapid, naim-imas ken namaymayat met laeng dagiti naturally grown kamatis. Naturally grown kadakami dagiti aw-awaganda iti organic kamatis, dagiti saan a inaramatan kadagiti kemikal a pamatay peste ken dagiti commercial a ganagan. Naim-imas met la a ngarusngosen dagitoy ta awan dagiti chemical residues a mairaman nga ipauneg. Naimula ken naapit babaen ti natural a wagas, isu a kunatayo a naturally grown.

(Adda tuloyna)